Do niedawna klient, który został oszukany na polisolokacie nie miał takiej możliwości. Jedynym rozwiązaniem było rozwiązanie polisy, uzyskanie jej rozliczenia i spór o niesłusznie pobrane opłaty likwidacyjne.
Dziś jest to możliwe, choć znów niewiele kancelarii specjalizuje się w tym temacie, bo zahacza ono o jeszcze inne zagadnienia/problemy, z którymi nie każdy prawnik jest sobie w stanie poradzić.
Takich kancelarii, które do nas się zgłosiły ze swoimi usługami są w zasadzie trzy. Każda ze swoim know how, każda z innym „cennikiem”.
Nie wybraliśmy najtańszej do współpracy, ale najdroższą i najbardziej skuteczną, ale! ich stawki zostały przez nas i dla nas skutecznie obniżone po poziomu najtańszych usług na rynku i akceptowalnych już przez ponad 40 osób.
Przygotowałem wpis w jaki sposób i o co można walczyć w przypadku unieważnienia umowy i odzyskania wpłaconych kwot.
W obliczu licznych skarg i kar nakładanych na instytucje, banki i towarzystwa istnieje duże prawdopodobieństwo iż uda sie taką sprawę (unieważnienie) z powodzeniem przeprowadzić do końca.
Istnieje klika podstaw prawnych na których można oprzeć roszczenie i tak opiszę je po krótce (nie opisuję także innych podstaw prawnych, które również można by było analizować, ale obecnie możliwość ich zastosowania jest znikoma, pomijam np. pozorność umowy):
1. Abuzywność zapisu OWU, która umożliwia odzyskanie potrąconej opłaty likwidacyjnej,
Podstawa prawna:
Art. 3851 k.c. [Niedozwolone postanowienia umowne]
§ 1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
§ 2. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.
– w przypadku wykazania ww. okoliczność uznaje się, że tylko zapis umożliwiający potrącenie opłaty likwidacyjnej jest niedozwolony, co oznacza, iż cała umowa była co do zasady ważna ale ubezpieczyciel nie miał prawa zatrzymać części potrąconej kwoty, w takim przypadku nie dochodzimy sumy wpłaconych składek, tylko potrącenia. Jeżeli Klient osiągnął na produkcie zysk przed rozwiązaniem umowy to istnieje możliwość dochodzenia pełnej kwoty zgromadzonej na rachunku niezależnie od sumy wpłaconych składek.
2. Niedoręczenie OWU
Podstawa prawna:
Art. 384 k.c.. [Wzorzec umowy]
§ 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy.
– w sprawie należy wykazać, że konsument nie otrzymał OWU przez zawarciem umowy (np. świadkami, emailami, z których wynika, iż owu przesłano po terminie), w takim przypadku istnieje możliwość ubiegania się o całą kwotę wpłaconą przez Klienta. Tego typu sprawy są trudne dowodowo, bo zazwyczaj Klient potwierdził w formularzu ubezpieczenia, że otrzymał OWU przed zawarciem umowy ubezpieczenia.
3. Naruszenie ustawy o nieuczciwych praktykach rynkowych
Podstawa prawna:
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U.2007.171.1206) praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. Wg ust2. tego artykułu wprowadzającym w błąd działaniem może być w szczególności: 1) rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Wg ust. 3 wprowadzające w błąd działanie może w szczególności dotyczyć: 2) cech produktu, w szczególności jakości, przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania produktu, testów i wyników badań lub kontroli przeprowadzanych na produkcie, ryzyka i korzyści związanych z produktem; 4. Przy ocenie, czy praktyka rynkowa wprowadza w błąd przez działanie, należy uwzględnić wszystkie jej elementy oraz okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, w tym sposób jego prezentacji.
Zgodnie z art.12 ust. 1 tej ustawy w razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać 4) naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu.
– w takim przypadku można dochodzić zapłaty sumy wpłaconych kwot. Bardzo istotne jest wykazanie okoliczności zawarcia umowy, co oferowano, a jak faktycznie funkcjonował produkt. W tego typu postępowaniach może zaistnieć potrzeba powołania biegłych.
4. Nieważność umowy, w tym z uwagi, że polisolokata nie jest ubezpieczeniem.
Podstawa prawna:
Art. 58 k.c [Nieważność bezwzględna]
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
– tu istnieje możliwość walki o całą wpłaconą kwotę. Tu w zasadzie istnieje potrzeb analizy prawnej konstrukcji umowy.
5. Błąd
Podstawa prawna:
Art. 84 k.c.
§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).
Art. 88. [Uchylenie się od skutków prawnych]
§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.
– tu istnieje możliwość walki o całą wpłaconą kwotę. Bardzo istotne w takim przypadku jest wykazanie okoliczności zawarcia umowy, wprowadzenia w błąd oraz zachowania terminu rocznego do złożenia oświadczenia.
Zagrożenia:
W przypadku każdego sporu Sadowego istnieje zagrożenie niekorzystnego wyniku postępowania. W polskim systemie prawnym, każdy Sąd jest niezawisły i ma swobodę orzeczniczą.
Składając pozew w Sądzie należy uiścić wpis sądowy w wysokości co do zasady – 5% dochodzonej kwoty. W przypadku wygranej sprawy kwota ta w całości jest zasądzana w wyroku od przeciwnika.
W przypadku ciężkiej sytuacji materialnej powód może ubiegać się o zwolnienie z kosztów postępowania. Jest to instytucja wyjątkowa, która umożliwia np. wniesienie pozwu bez wpisu ale nie chroni ona w przypadku przegranej od obowiązku poniesienia kosztów zastępstwa procesowego drugiej strony.
Okres przedawnienia:
– wg przeważającej linii orzeczniczej jest to 10 lat od zawarcia umowy,
Podstawa prawna:
Art. 118 k.c. [Terminy przedawnienia] Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.
– część Sądów uznaje, iż jest to okres 3 letni.
Podstawa prawna:
Art. 819 k.c. [Przedawnienie roszczeń]
§ 1. Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.
Procedura prowadzenia sprawy:
1. wywiad z Klientem,
2. analiza dokumentów,
3. wezwanie ubezpieczyciela do wydania dokumentów i zapłaty,
4. w niektórych przypadkach dochodzi do zawarcia ugody na etapie przedsądowym,
5. wniesienie pozwu,
6. postępowania sadowe trwają od 3 miesięcy do nawet kilkunastu miesięcy w zależności, od zgłoszonych wniosków dowodowych oraz linii obrony przeciwnika,
7. do końca postępowania istnieje możliwość zawarcia ugody, która każdorazowo jest konsultowana z Klientem,
8. zakończenie sprawy w pierwszej instancji – wyrok może być zrealizowany w całości, co oznacza zamknięcie sprawy i rozliczenie,
9. każda ze stron, która przegrała może wnieść apelację. Wyrok Sadu II instancji co do zasady kończy sprawę.
10. W przypadku braku dobrowolnego uiszczenia zasądzonych kwot każda ze stron, na rzecz których je zasądzono może skierować sprawę do przymusowej egzekucji.
Zalecamy udział Klientów w sprawie jako Stron i stawienie się przed Sadem jako stron w celu przesłuchani jako Strona (nie jest to obowiązkowe). W niektórych przypadkach powód może być przesłuchany w Sądzie wg miejsca zamieszkania, w ramach pomocy sądowej.
Powyższy opis to jedynie skrótowy opis procedury cywilnej, może być jednak przydatny w ocenie przez Klientów ich sytuacji.
