Zarząd majątkiem małoletniego dziecka przez jego rodziców

Art. 101 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Swoboda rodziców w dysponowaniu tym majątkiem ograniczona została jednak jedynie do przypadków tzw. zwykłego zarządu składnikami majątku dziecka. Zwykły zarząd obejmuje wszelkie czynności polegające na załatwianiu bieżących spraw związanych z majątkiem dziecka, które służą utrzymaniu tego majątku w stanie niepogorszonym. Czynności zwykłego zarządu każdy z rodziców może podejmować samodzielnie. Podobnie w przypadku opłat likwidacyjnych.

Natomiast w przypadku podejmowania przez rodziców czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka bądź w przypadku wyrażania przez rodziców zgody na dokonywanie takich czynności przez samo dziecko rodzice muszą najpierw uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego(art. 101 § 3 kro). Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu zalicza się wszelkie czynności, które ze względu na swój ciężar gatunkowy i wartość przedmiotu dokonanej czynności, a także jej skutki w sferze majątku małoletniego nie mieszczą się w bieżących sprawach.Czynnościami tymi będą zatem np.: odrzucenie spadku w imieniu małoletniego,zmiana sposobu gospodarowania istotnym składnikiem majątku, wypłata znacznej kwoty z rachunku dziecka, zaciąganie pożyczek (np. oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości dziecka), czynienie darowizn z majątku dziecka, dokonanie podziału nieruchomości dziecka. Polisy inwestycyjne Skandii, TU Europa i opłaty likwidacyjne sa nielegalne.

Wskazać przy tym należy, że na podstawie art. 101 § 2 kro spod zarządu rodziców wyłączone zostały zarobki uzyskiwane przez dziecko oraz przedmioty oddane mu do swobodnego użytku, co oznacza to, że dziecko może swobodnie dysponować zarówno swoimi zarobkami, jak i tymi przedmiotami. Wyłączenie to dotyczy jednak tylko dzieci, które ukończyły 13 rok życia, bowiem majątkiem dziecka poniżej 13 lat bez żadnych wyłączeń i tak zarządzają rodzice dziecka. Co istotne wyłączenie spod zarządu rodziców może być również dokonane w umowie darowizny albo w testamencie poprzez dokonanie zastrzeżenia, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, zarząd sprawuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Skutkiem podjęcia przez rodziców czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka dokonanej bez zezwolenia sądu opiekuńczego jest nieważność tej czynności. Czynność taka jest uważana za sprzeczną z prawem i nie może zostać potwierdzona przez sąd w późniejszym czasie.

Wobec powyższego rodzice, planując dokonanie istotnej dla majątku dziecka czynności, zobowiązani są do uprzedniego uzyskania zgody sądu opiekuńczego w tym zakresie. Dopiero po uzyskaniu takiej zgody rodzice mogą podjąć czynność przekraczającą zwykły zarząd majątkiem dziecka. Postępowanie o udzielenie zezwolenia odbywa się w trybie postępowania nieprocesowego wszczynanego na wniosek jednego z rodziców po wysłuchaniu drugiego. Postanowienie sądu w tym przedmiocie staje się skuteczne dopiero po uprawomocnieniu się i nie może być zmienione ani uchylone, jeżeli na podstawie zezwolenia powstały skutki prawne względem osób trzecich. Co ważne udzielenie przez sąd opiekuńczy zezwolenia, nie zobowiązuje rodziców do dokonania danej czynności, dlategorodzice mogą zrezygnować z jej podjęcia w każdej chwili bez żadnych konsekwencji.

Po ustaniu zarządu – np. wskutek osiągnięcia przez dziecko pełnoletności – rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu zarządzany przez nich majątek dziecka. Na żądanie dziecka lub jego przedstawiciela ustawowego, zgłoszone przed upływem roku od ustania zarządu, rodzice obowiązani są złożyć rachunek z zarządu. Żądanie to nie może jednak dotyczyć dochodów z majątku pobranych w czasie wykonywania władzy rodzicielskiej.

Administracja