Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
„A. S. przystąpił w dniu 7 marca 2011 roku do grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (…). Ubezpieczycielem było (…) S.A. z siedzibą we W., zaś ubezpieczającym (…) S.A. z siedzibą w W.. Okres ubezpieczenia miał trwać od 7 marca 2011 roku do 7 marca 2021 roku. A. S. zadeklarował, że wpłaci składkę pierwszą w wysokości 9 000 zł oraz będzie opłacał składki bieżące w wysokości po 372 zł. Powód dokonał wyboru (…) jako funduszu kapitałowego, w którym miały być alokowane wpłacane przez niego składki.”
§ 4 ust. 3 Regulaminu UFK „(…)” stanowi zaś, że środki tego funduszu lokowane są do 100% w certyfikaty wyemitowane przez (…), z których wypłata oparta jest na indeksie (…) (Kod Bloomberg: (…)). W Regulaminie wskazano, że owe obligacje wyceniane są w złotych polskich. Inwestycja w obligacje wiąże się z ryzykiem kredytowym emitenta, przez co należy rozumieć możliwość wystąpienia trwałej lub czasowej niezdolności emitenta do obsługi zadłużenia, w tym do wykupu wyemitowanych obligacji. Notowania powyższego indeksu miały wpływ na wartość aktywów Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego (…). W § 4 ust. 5 postanowiono, że wartość rachunku ubezpieczonego po zakończeniu okresu odpowiedzialności zostanie obliczona w oparciu o wartość certyfikatów. W §3 ust. 2 Regulaminu wskazano, że w szczególności celem UFK „(…)” jest ochrona 100% kwoty odpowiadającej składce zainwestowanej, zaś w 3 ust. 3 Regulaminu wskazano, iż Ubezpieczyciel nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego określonego w ust. 2.”
Sąd zważył, co następuje:
Nieuczciwą, wprowadzającą w błąd praktyką, której dopuścił się pozwany (…) S.A., było natomiast umieszczenie w Regulaminie postanowienia, że w szczególności celem UFK „(…)” jest ochrona 100% kwoty odpowiadającej składce zainwestowanej, zaś w kolejnym ustępie, iż Ubezpieczyciel nie gwarantuje osiągnięcia celu inwestycyjnego określonego w ust. 2. Powyższe postanowienia, zwłaszcza w połączeniu z informacjami zawartymi w prezentacji, z której korzystali pracownicy (…) S.A., mogły wywoływać błędne przekonanie o bezpieczeństwie produktu i braku ryzyka związanego z inwestycją„.
„Powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.
Odnośnie powództwa w stosunku do (…) S.A. z siedzibą w W. wskazać należy, że przedmiotem działalności tego pozwanego jest m.in. pośrednictwo pieniężne, finansowa działalność usługowa, działalność agencyjna i brokerska. Pozwana pełniła rolę pośrednika w sprzedaży przedmiotowego ubezpieczenia grupowego, która oferowała swoim klientom – w tym powodowi – możliwość przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie w (…) S.A. z siedzibą we W..
Do oceny zachowania pozwanych znajdą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2016 roku poz. 3) – dalej u.p.n.p.r. W myśl tych przepisów praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów, jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu (art. 4 ust. 1 u.p.n.p.r.).
Stosownie do art. 12 ust. 1 u.p.n.p.r., w razie dokonania nieuczciwej praktyki rynkowej konsument, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać m.in. naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu.
1)
dokonano nieuczciwej praktyki rynkowej – tj. praktyki rynkowej, która jest sprzeczna z prawem lub dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta;
2)
wystąpiła szkoda o charakterze majątkowym lub niemajątkowym;
3)
zdarzeniem warunkującym odpowiedzialność za powstałą szkodę jest stosowana przez pozwanego przedsiębiorcę nieuczciwa praktyka rynkowa;
4)
zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem wyrządzającym szkodę, a zaistnieniem szkody;
5)
sprawcy nieuczciwej praktyki rynkowej można przypisać winę.
O wprowadzeniu w błąd i powstaniu szkody powód dowiedział się dopiero z chwilą rozwiązania umowy, tj. z dniem 19 czerwca 2017 roku. Tego bowiem dnia nastąpiło rozliczenie umowy. Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wypływem błędu zostało pozwanym doręczone w dniach 19 i 20 października 2017 roku. Pozew w niniejszej sprawie wniesiono natomiast w dnu 8 maja 2018 roku.
Wobec powyższego nie upłynął zarówno roczny termin na złożenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli, jak też 3-letni termin przedawnienia.
W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że ocena umowy, do której przystąpił powód wymaga w pierwszej kolejności ustalenia najistotniejszych cech charakterystycznych umowy ubezpieczenia z UFK, a jednocześnie stwierdzenia, że w umowie tej doszło do zniekształcenia tych cech tak dalece, że umowa jawi się jako sprzeczna z pewnymi wiążącymi założeniami ustawowymi dotyczącymi jej kształtu (wzorca, cech charakterystycznych) a zwłaszcza, jak podnosi pełnomocnik powódki, jej treść może być dowolnie kształtowana przez jedną ze stron – ubezpieczyciela.
Wobec słuszności zarzutu powoda co do zastosowania przez pozwanych nieuczciwych praktyk rynkowych, powództwo o zapłatę kwoty 16 ***,** zł, stanowiącej różnicę pomiędzy sumą opłaconych przez powoda składek a wypłaconą powodowi kwotą, zasługiwało na uwzględnienie. Solidarna odpowiedzialność pozwanych wynika, w ocenie Sądu, z faktu, że obydwaj pozwani dopuścili się nieuczciwych praktyk rynkowych, w wyniku których powód przystąpił do powyższej umowy.
