Ile kosztuje proces cywilny? Opłaty, pisma, itp.

Ile kosztuje proces cywilny?

Decyzja o wniesieniu pozwu do sądu powinna być poprzedzona dokładną analizą wysokości kosztów jakie trzeba będzie ponieść oraz uświadomieniem sobie skutków finansowych uwzględnienia/oddalenia powództwa. Innymi słowy, ile w sumie będzie kosztowała sprawa sądowa jeśli wygrasz, a ile jeśli przegrasz? Te wartości nie są sobie równe.

Opłaty

W większości wypadków wniesienie pozwu do sądu wiąże się z poniesieniem tzw. opłaty od pozwu, która występuje najczęściej w dwóch wariantach:

1) opłata stosunkowa, stanowiąca 5% wartości przedmiotu sporu (kwoty, której zasądzenia na naszą rzecz żądamy w pozwie), lecz nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł, przy czym opłata w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych takich jak np. udzielanie kredytów, pobierana od konsumenta (kredytobiorcy), wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, ale nie więcej niż 1000 zł.

2) opłata stała, pobiera a w wysokości ustalonej ustawowo, w przypadku spraw o prawa niemajątkowe (gdzie nie ma wartości przedmiotu sporu) oraz w przypadku niektórych spraw majątkowych.

 

Przykłady opłat stałych w sprawach cywilnych w zależności od rodzaju sprawy:

 pozew o rozwód – 600 zł

 pozew o separację – 600 zł

 pozew o ochronę dóbr osobistych – 600 zł

 pozew o unieważnienie małżeństwa – 200 zł

 

Pisma w niektórych sprawach w ogóle nie podlegają opłacie – wnosząc je korzystamy ze zwolnienia z obowiązku uiszczenia opłaty wstępnej – z mocy ustawy, przykładowo:

 pozew o ustalenie ojcostwa lub macierzyństwa

 pozew o alimenty

 

W przypadku, gdy ze względu na trudną sytuację materialną nie możesz pokryć kosztów sądowych, masz prawo ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych – w całości lub częściowo. Aby móc skorzystać z takiego zwolnienia, należy złożyć w sądzie, przed którym toczy się postępowanie stosowny wniosek – na piśmie lub ustnie do protokołu. Wniosek musi być uzasadniony i zawierać w załączeniu oświadczenie o stanie majątku (do ściągnięcia tutaj: https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/sprawy_cywilne/zalacznik_do_rozporzadzenia_ministra_sp rawiedliwosci_z_dn_26_lutego_2014.pdf).

 

Wzór oświadczenia jest również udostępniany nieodpłatnie w budynkach sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.

Jeśli sąd uzna Twój wniosek za uzasadniony, , wyda stosowne postanowienie i dzięki temu uzyskasz możliwość wniesienia pozwu bez ponoszenia opłaty wstępnej i wydatków pojawiających się w toku procesu (jak np. wynagrodzenie dla biegłego sądowego). Warto mieć na uwadze, że samo złożenie wniosku niczego jeszcze nie przesądza – sąd dokona oceny zasadności wniosku o zwolnienie od kosztów badając, czy jesteś w stanie ponieść koszty sądowe bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego siebie i rodziny. Orzekając o przyznaniu zwolnienia od koszów lub o odmowie zwolnienia, sąd wydaje stosowne postanowienie. W przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia w tej kwestii, przysługuje Ci środek odwoławczy – zażalenie.

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych mogą złożyć zarówno osoby fizyczne jak i przedsiębiorcy, jednak w przypadku przedsiębiorców nie załącza się do wniosku oświadczenia sporządzonego za pomocą wzoru wspomnianego powyżej. W tym wypadku trudną sytuację majątkową należy wykazać za pomocą dokumentów księgowych – np. rozliczeń podatkowych, sprawozdań finansowych – wszelkich dokumentów, które przedstawiają sytuację ekonomiczną danego podmiotu.

Opłacie podlega nie tylko pozew – wniesienie innych pism również może podlegać opłacie. Dokładne informacje dotyczące kosztów sądowych (opłat, wydatków oraz zwolnień) zawarte są w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Jak opłacić pismo?

Opłaty można dokonać na trzy sposoby:

 przelewem, na rachunek właściwego sądu,

 gotówką, bezpośrednio w kasie sądu,

 za pomocą znaków o odpowiedniej wartości, tzw. znaków opłaty sądowej, przy czym maksymalna opłata, jaką możemy uiścić w ten sposób to 1500 zł.

 

Potwierdzenie dokonania opłaty powinno znaleźć się wśród załączników do pisma, które zostało opłacone!

W procesie strony obowiązane są ponosić nie tylko opłaty, ale także wydatki, które stanowią np. koszty przeprowadzenia dowodów czy koszty wynagrodzenia biegłego sądowego.

Wynagrodzenie dla kancelarii

Wysokość wynagrodzenia dla kancelarii jest w większości wypadków rezultatem indywidualnych ustaleń pomiędzy klientem a prawnikiem. Istnieje wiele sposobów rozliczenia się z pełnomocnikiem, np.:

 zapłatę z góry za poprowadzenie całej sprawy,

 opłaty częściowe (za każdą czynność, np. 200 zł opłaty wstępnej, 1000 zł za napisanie pozwu, odrębna opłata za stawiennictwo na rozprawę itd.),

 zapłata wynagrodzenia w ratach,

 rozliczenie ryczałtowe,

 opłata wstępna + koszty zastępstwa procesowego zasądzone od drugiej strony w razie wygranej,

 success fee, czyli ustalony procent od wygranej kwoty,

 ustalona stawka za godzinę pracy radcy prawnego lub adwokata.

Na stronach kancelarii prawnych raczej nie znajdziesz sztywnych cenników wynagrodzenia za poprowadzenie danego rodzaju sprawy, gdyż każda sprawa jest inna i wymaga różnego nakładu pracy, wiedzy specjalistycznej, przy każdej sprawie pełnomocnik dysponuje inną dokumentacja i dowodami. Istotnym jest, aby przed zawarciem umowy z prawnikiem ustalić dokładne warunki wynagrodzenia.

Zwrot kosztów zastępstwa

W procesie cywilnym zasadą jest, że strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). – kwestie dotyczące zwrotu kosztów procesu regulują przepisu kodeksu postępowania cywilnego (art. 98 i dalsze).

Oznacza to, że jeśli złożyłeś wniosek o zasądzenie kosztów procesu od drugiej strony i następnie wygrasz sprawę, przegrany będzie obowiązany do zwrotu kosztów, jakie poniosłeś – wszystkich opłat i wydatków). Co istotne, jeśli działałeś w sprawie bez pełnomocnika, sąd o kosztach orzeka z urzędu. Jeśli natomiast reprezentował Cię radca prawny lub adwokat, wniosek o zwrot kosztów należy złożyć do końca rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie orzeczenia. W praktyce wniosek o zasądzenie kosztów składa się już w pozwie lub odpowiedzi na pozew.

Sąd może zasądzić zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wg norm przepisanych, tj. zgodnie ze stawkami z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie stawek radcowskich (adwokackich) lub na podstawie spisu kosztów z zastrzeżeniem, że maksymalne wynagrodzenie prawnika zasądzone na podstawie spisu kosztów nie może być wyższe niż wynagrodzenie z rozporządzenia.

Instytucja zwrotu kosztów procesu wiąże się również z poniesieniem znacznego ryzyka finansowego, gdyż jeśli okaże się, że jesteś strona przegrywającą, sąd może zobowiązać Cię do zwrotu kosztów procesu (w tym kosztów zastępstwa procesowego) stronie przeciwnej.